Moje drogie dusze, proszę was, abyśmy w sakramencie Eucharystii rozpoznawali nieskończone miłosierdzie, jakie Chrystus ma dla nas. Potrzeba nowego serca, nowej miłości, nowego ducha, aby miłość stała się duchowa. Chrystus nie kochał nas cielesnym sercem, lecz duchowym, czystą łaską i miłosierdziem, darmową miłością – najwyższą i płomienną. Och, trzeba kochać Go całym, całym, całym, całym, żarliwym, żarliwym, żarliwym, żarliwym, szczerym, szczerym, szczerym, szczerym serem!
św. Wawrzyniec z Brindisi
Urodził się 22 lipca 1559 roku w Brindisi jako syn Guglielma Russo i Elżbiety Masella. Niewiele wiemy na temat jego dzieciństwa spędzonego w rodzinnym mieście, gdzie otrzymał podstawową formację. Po śmierci ojca został otoczony opieką przez braci konwentualnych z Brindisi, uczęszczał do prowadzonej przez nich szkoły. Po śmierci matki, już jako dorastający młodzieniec przeniósł się do Wenecji, do swego wuja kapłana. Przy nim pogłębił swą formację kulturową i duchową. W Wenecji zetknął się z kapucynami, odwiedzając skromny klasztor przy kościele Matki Bożej Anielskiej na wyspie Giudecca. Zachwyciło go ich ubogie i surowe życie. Rychło zwrócił się z prośbą o przyjęcie do Zakonu, na co odpowiedziano pozytywnie. Kapucyński habit przywdział w Weronie 19 lutego 1575 roku i pod imieniem Wawrzyniec z zapałem przeszedł roczny nowicjat – prawdziwą szkołę ascezy i świętości. Zakonne śluby złożył 24 marca 1576 roku. Następnie – najpierw w Padwie, a później w Wenecji – kontynuował studia filozoficzne i teologiczne. Bardzo szybko objawił niezwykłą bystrość umysłu oraz niezaspokojoną potrzebę wiedzy. Szczególny nacisk kładł na Pismo św., którego nauczył się na pamięć, jednocześnie doskonaląc znajomość języków biblijnych. Nade wszystko jednak troszczył się o rozwój doskonałości zakonnej, kierując się radą św. Bonawentury podkreślającego żarliwość woli oraz wznoszenie się ducha.
Po święceniach kapłańskich, które otrzymał 18 grudnia 1582 roku z rąk patriarchy Wenecji Jana Trevisano, jego podstawowym zadaniem stało się głoszenie kazań. Już jako diakon przez cały okres Wielkiego Postu głosił Słowo Boże w weneckim kościele św. Jana Nowego, a później przemierzał ze Słowem Bożym całe Włochy. Dary ducha i intelektu oraz duża siła fizyczna sprawiały, że był wprost stworzony do tego zadania, a także czyniły go prawdziwym i płodnym mówcą. Zgodnie ze szkołą franciszkańską jego nauki były mocno zakorzenione w Piśmie świętym, a przy tym przepowiadane z niezwykłą jasnością myśli oraz bogactwem ekspresji. Mamy wiele przykładów nawróceń, których liczba wokół niego nieustannie rosła. Pojawiały się często również wśród niechrześcijan, jak choćby w Rzymie, gdzie w latach 1592–1594 na polecenie Ojca Świętego głosił Słowo Żydom.
Wawrzyniec rychło został wezwany do pełnienia bardzo odpowiedzialnych funkcji związanych z zarządzaniem zakonem. W latach 1583 – 1586 pełnił funkcję lektora, a w latach 1586 – 1589 był gwardianem i magistrem nowicjatu. W 1590 roku został wybrany prowincjałem Toskanii. W latach 1594–1597 był prowincjałem weneckim. W 1598 roku objął to samo stanowisko w prowincji szwajcarskiej. Dwa lata wcześniej został wybrany definitorem generalnym.
Fundamentalnym dziełem Wawrzyńca było krzewienie zakonu w Europie Środkowej. Po tym jak w 1593 roku założył klasztor w Insbrucku, powierzono mu wybór miejsca pod nowy klasztor w Salzburgu, który został ufundowany trzy lata później. Na terytorium cesarstwa powstał jeszcze klasztor w Trydencie (1597). W odpowiedzi na silne naciski biskupa praskiego, Zbynka Berka von Duba, na kapitule generalnej w 1599 roku podjęto decyzję o wysłaniu kapucyna WAWRZYNIEC Z BRINDISI 219 z Brindisi do stolicy Czech na czele grupy braci. Niedługo po przybyciu do Pragi w listopadzie 1599 roku zaczął borykać się z wieloma trudnościami, za którymi kryli się w większości ludzie o nastawieniu antykatolickim związani z reformacją. Intensywna działalność apostolska polegająca głównie na przepowiadaniu Słowa oraz na otwartym i braterskim dialogu, przyniosła owoc w postaci fundacji klasztoru oraz powrotu do wiary katolickiej wielu ludzi, których skłoniły do tego zarówno argumenty kapucyna jak i sława jego świętości. Dwa kolejne miejsca kapucyńskie zostały ufundowane przez Wawrzyńca w 1600 roku w Wiedniu i w Grazu. Duże znaczenie miał jego udział w krucjacie antytureckiej, podczas której podtrzymywał na duchu i zagrzewał do walki chrześcijańskie wojsko. Dzięki temu, mimo nieudolności dowódców, w październiku 1601 roku udało się odnieść ważne zwycięstwo pod Albareale.
Na kapitule generalnej 24 maja 1602 roku Wawrzyniec został wybrany generałem zakonu kapucynów. Wybór ten niósł za sobą obowiązek wizytowania wszystkich braci. W tamtych czasach zakon podzielony był na trzydzieści prowincji i liczył blisko dziewięć tysięcy zakonników rozrzuconych po całej Europie. Generał musiał odwiedzić wszystkie prowincje i braci, napominając i dodając odwagi. Wawrzyniec pieszo przewędrował Włochy, Szwajcarię, a następnie Franche-Comté i Lotaryngię we wschodniej Francji. W połowie września był już w Holandii. Zimę spędził na wizytacji francuskich prowincji Paryża, Lyonu, Marsylii i Tuluzy. W pierwszej połowie 1603 roku dotarł do Hiszpanii, skąd powrócił do Włoch, po drodze odwiedzając Genuę, by następnie udać się na południe Włoch i na Sycylię. Pomimo niezwykle wyczerpującej wędrówki zawsze rygorystycznie przestrzegał zakonnych przepisów, długich postów i surowych wyrzeczeń.
W czwartym roku pełnienia posługi generała Paweł V wysłał Wawrzyńca do Bawarii i Czech. Obok działalności apostolskiej realizował tam delikatną misję dyplomatyczną, pośrednicząc między księciem Bawarii Maksymilianem z Wittelsbach a władzami cesarstwa. Jej owocem było utworzenie katolickiej legii będącej w stanie oprzeć się zawiązanej przez luteranów i kalwinistów ewangelickiej Unii, której celem było zdobycie korzyści terytorialnych przez podziału krajów katolickich. Realizując swą misję Wawrzyniec wielokrotnie podróżował między Monachium a Pragą. Dotarł nawet do Hiszpanii, gdzie udało mu się przekonać Filipa III do poparcia i dofinansowania Legii. W efekcie przez kolejne trzy lata (1610–1613) rezydował w Monachium jako przedstawiciel Stolicy Świętej. Na kapitule generalnej w 1613 roku po raz trzeci wybrano go definitorem generalnym i wysłano na wizytację prowincji genueńskiej. Tam został wybrany prowincjałem. Dopiero w 1616 roku mógł powrócić do swojej prowincji weneckiej, gdzie poświęcił się skupieniu i modlitwie. Cechą jego typowo franciszkańskiej i chrystocentrycznej duchowości było akcentowanie kultu Eucharystii i pobożności Maryjnej. Msze św., które odprawiał z wielką gorliwością i żarliwością, przedłużały się z jednej do dwóch, a nawet trzech godzin, a po specjalnym indulcie Pawła V nierzadko nawet do ośmiu, dziesięciu czy dwunastu godzin. Maryi przypisywał wszelkie dary i łaski i dokładał wszelkich starań, by rozpowszechniać Jej kult.
Chociaż pragnął żyć w ukryciu, na polecenie papieża często musiał je opuszczać. Powodem były misje dyplomatyczne mające na celu zaprowadzenie pokoju i zgody, jak choćby ta w 1614 roku, kiedy negocjował poddanie WAWRZYNIEC Z BRINDISI 221 się Piemontczyków oblężonych w Oneglii [dzisiaj Porto Maurizio – wyjaśnienie tłumacza], albo w roku 1616, gdy interweniował w związku z pokojem zawartym przez Hiszpanię i Piemont w Candia Lomellina. W roku 1618 udało mu się doprowadzić do pokoju pomiędzy gubernatorem Mediolanu, Piotrem di Toledo, a księciem Sabaudii, Karolem Emanuelem I. Jesienią 1618 roku włączył się w próby przywrócenia spokoju i zgody w królestwie Neapolu, gdzie nadużyć i niesprawiedliwości dopuszczał się gwałtowny i despotyczny wicekról, Pedro Téllez Girón, książę Osuny. Przedstawiciele szlachty i ludu zwrócili się do świętego kapucyna, który jeszcze raz musiał udać się w długą i męczącą podróż do Madrytu. Kiedy rozmowy zaczynały przynosić pierwsze pozytywne efekty, Wawrzyniec bardzo poważnie się rozchorował. Trudy i cierpienia tak go wycieńczyły, że mimo opieki królewskich lekarzy zmarł 22 lipca 1619 roku, w wieku 60 lat. Jego ciało przewieziono do Villafranca del Berzo (Galicja) i pochowano w kościele klasztornym franciszkanek bosych.
Pomimo obciążeń związanych z kierowaniem zakonem i intensywną działalnością dyplomatyczną Wawrzyniec z Brindisi znajdował czas na pisanie. Jego liczne pisma wydano jako Opera omnia w latach 1928–1956 . Można je podzielić na cztery grupy. Najliczniejsze wiążą się z przepowiadaniem Słowa. Są to kazania wielkopostne, adwentowe i niedzielne. Jest też zbiór kazań na rozmaite wspomnienia świętych oraz zbiór kazań Maryjnych tworzących prawdziwy traktat mariologiczny prezentujący wszystkie przywileje Matki Boskiej i Jej rolę w historii zbawienia. Znajdziemy wśród nich również serię kazań poświęconych modlitwom: „Witaj królowo”, „Magnificat” i „Zdrowaś Maryjo”. Drugą grupę tworzą dzieła egzegetyczne, spośród których należy wymienić Explanatio in Genesim (obszerny komentarz do pierwszych jedenastu rozdziałów pierwszej księgi Pisma świętego) oraz De numeris amorosis (dzieło na temat mistycznego i tajemniczego znaczenia hebrajskiego imienia Boga). Do trzeciej grupy dzieł należą pisma poświęcone różnicom wiary. Tutaj warto wspomnieć przede wszystkim powstały w latach 1607 – 1609 traktat Luthranismi hypotyposis, wymierzony przeciw reformacyjnemu kaznodziei Polikarpowi Laisero, zawierający kompleksowe obalenie doktryny luterańskiej. Grupa czwarta to pisma o charakterze osobistym i biograficznym, do których należy napisana na polecenie przełożonych broszura De rebus Austriae et Bohemiae, opowiadająca o wydarzeniach, jakich był świadkiem w krajach niemieckich w latach 1599–1612.
Zaledwie cztery lata po śmierci Wawrzyńca z Brindisi generał zakonu, Klemens da Noto, rozpoczął proces kanonizacyjny. Proces był przerywany najpierw za sprawą znanego dekretu Urbana VIII, a następnie wydarzeń natury polityczno-religijnej. Wawrzyniec został beatyfikowany przez Piusa VI, 23 maja 1783 roku. Dopiero około stu lat później, 8 grudnia 1881 roku, papież Leon XIII wprowadził go w poczet świętych. Po dogłębnej analizie jego dzieł uznanych za „prawdziwe skarby mądrości”, 19 marca 1959 roku Jan XXIII ogłosił świętego z Brindisi Doktorem Kościoła.
W ikonografii towarzyszą mu motywy związane z celebracją Mszy św. oraz z jego pracą pisarską (będącą nawiązaniem do mądrości świętego). Trzeci rodzaj motywów, jakie możemy spotkać w ikonografii, wiąże się z bitwą z Turkami pod Albareale.
Vincenzo Criscuolo
To fragment książki „Śladami Świętych” całość możesz znaleźć klikając TUTAJ.
Biuro Prasowe Kapucynów - Prowincja Krakowska