Tekst
Komentarz
Kopię Listu do duchownych znaleziono w mszale opactwa benedyktyńskiego w Subiaco (RV2). Jest to najstarsze świadectwo tekstowe, potwierdzające autentyczność Listu Franciszkowego, bo pochodzi sprzed 1238 r. Kopista narysował pod tekstem znak „Tau” i głowę, co wskazywałoby na to, że miał przed sobą oryginał. Według Bonawentury Franciszek tym znakiem podpisywał własnoręcznie swoje listy[1].
Inne łacińskie świadectwa rękopiśmienne w liczbie dwudziestu siedmiu pochodzą z XIII w. (As), z XIV, XV i XVI w. Najstarszy rękopis nie ma tytułu, zatem w następnych tytuł musiał być formułowany według treści. Istotnie w pierwszym zdaniu Franciszek zwraca się do wszystkich duchownych. Fakt, że Autor, znany z wielkiego szacunku do kapłanów, sam nie będąc kapłanem, daje im wskazania odnośnie kultu Eucharystii, nie podważa autentyczności Listu. Znane są podania z Kompilacji Asyskiej i Zwierciadła doskonałości, w których jest mowa o tym, że św. Franciszek podczas swych wędrówek apostolskich zbierał kapłanów osobno, pouczał ich o godnym sprawowaniu tajemnicy Eucharystii i starał się wpoić im troskę o utrzymanie kościołów w czystości.
Treść Listu wyraża niezwykle serdeczną miłość i bezgraniczną cześć Franciszka dla Najświętszego Sakramentu, w którym spotyka on prawdziwie obecnego Syna Bożego. Specjalne znaczenie nadaje Listowi fakt, że Franciszek przyznaje się w nim do przynależności do stanu duchownego (jako diakon) – na początku (w. 1) wyraźnie zalicza siebie do duchownych.
Istnieją dwie redakcje Listu. Poza wariantami słownymi o ich odrębności decyduje werset 13. W redakcji drugiej Franciszek w zdaniu 13 powołuje się na przepisy Kościoła św. Chodzi o pismo Honoriusza III: „Sane cum olim”, zredagowane w zimie 1219/20 r. Wobec tego druga redakcja Listu powstała po powrocie Franciszka z podróży na Wschód w 1220 r., a pierwsza redakcja, w której jeszcze nie ma wzmianki o piśmie papieskim, musiała być napisana przed tą podróżą.
Pierwsza redakcja ma jedynie świadectwo tekstowe we wspomnianym odpisie, zamieszczonym w mszale opactw Subiaco, redakcja druga poświadczona jest przez pozostałe teksty rękopiśmienne, o których mowa wyżej.
——————————————————————————–
[1] BLegMj IV, 9.